นีล เกแมน ผู้เขียนนิยายภาพชุด เดอะ แซนด์ แมน (1989–96) อีกทั้ง นวนิยายเรื่อง สตาร์ดัสท์[1] (1998), อเมริกัน ก็อดส์ [2](2001), คอรัลไลน์[3] (2002), และ ผจญภัยในสุสาน[4] (2008) กำเนิดในอังกฤษ, ปัจจุบันพำนักอยู่ที่ มิเนโซตา, สหรัฐอเมริกา
เครดิต: คิมเบอร์ลี บัทเลอร์
มหกาลโกลาหล นั้นเล่าถึงเหตุการณ์ในช่วงเวลาสั้นๆ เพียงสองสามชั่วโมงบนเวทีเล็กๆ ที่รู้จักกันในนาม เดอะเพลซ[5] อันเป็น “โรงละคร ธรรมดาที่รายล้อมรอบด้วยสุญญกาล[6]สำหรับผู้พำนักภายใน” สถานที่แห่งนี้เป็นสถานีพักผ่อนและพักฟื้นสำหรับทหารในสงครามมหกาล มันเป็นเวทีที่มีอยู่เหนือกาลอวกาศ มีสมาชิกเพียงสามคน อลิซาเบธ ซิดนีย์ เลสซิงแฮม ผู้รับผิดชอบสถานที่ ด็อก แพทย์ชาวรัสเซียผู้สิ้นหวังที่มีแอลกอฮอล์คอยเคียงข้าง และ โบ นักพนันผู้มาจากริมแม่น้ำทางตอนใต้ของอเมริกา และหญิงสามสามนางที่เราได้รับการบอกเล่าว่าเป็นพยาบาลมากพอๆ กับพวกโสเภณี ม็อด, ลิลี่ (เด็กหญิงคนใหม่มักถูกเรียกว่าลิลี่ อันมาจากชื่อของ ลิลี่ มาร์ลีน) และเกรตา ฟอร์แซนผู้เล่าเรื่องของเรา งานของพวกเขาก็คือทำให้แน่ใจว่าทหารได้รับการเยียวยาและเปี่ยมความสุข จนพร้อมสำหรับภารกิจครั้งต่อไป
เกรตาถูกฆ่าตายบนถนนนอร์ธ คลาร์กในช่วงที่นาซีบุกสหรัฐอเมริกาช่วงต้นทศวรรษที่ 1940 ในช่วงเวลาที่แมงมุมสร้างขึ้น ฝ่ายที่ดึงชีวิตเกรตากลับมา ในสงครามแห่งการเปลี่ยนแปลงนี้มีสองฝ่ายคือ พวกแมงมุมกับพวกงู ทั้งสองฝ่ายต่างเกณฑ์ไพร่พลจากผู้เสียชีวิตไม่นานนักเข้าสู่กองทัพ ดึงพวกเขาออกจากช่วงเวลาก่อนที่จะเสียชีวิตและให้พวกเขาต่อสู้เพื่อให้แน่ใจว่าได้บรรลุถึงเป้าประสงค์บางสิ่ง บางอย่าง บางเวลา ที่ (คาดว่า) จะรับประกันผลลัพธ์ในด้านใดด้านหนึ่ง หรือประสบชัยชนะในขั้นสุด
ทหารสามคนผู้มาเยือนในช่วงแรก (อันได้แก่ ทหารกองหน้านาซี, กวีชาวอังกฤษผู้เสียชีวิตที่พาสเช่นเดล, และชาวโรมัน) และอีกสามรายในช่วงหลัง (มนุษย์ต่างดาวสองตนหนึ่งตนจากอดีตอันไกลโพ้น, หนึ่งตนจากอนาคตอันแสนไกล และอีกหนึ่งเป็นทหารหญิงชาวเครตัน): เราได้รับรู้เกี่ยวกับสงครามแห่งการเปลี่ยนแปลง กวีและเด็กหญิงคนใหม่ที่กำลังตกหลุมรักกัน ระเบิดอะตอมที่ถูกจุดฉนวนและจะระเบิดขึ้นภายในครึ่งชั่วโมงในขณะที่เครื่องยนต์ที่คอยรักษาสภาวะคงอยู่ของ เดอะเพลซ นั้นได้หายไปจากจุดติดตั้งของมันอย่างลึกลับ หนังสือเล่มนี้ได้สร้างปริศนารหัสคดีห้องปิดตายขึ้นมาอย่างชาญฉลาด ในช่วงครึ่งหลังของหนังสือ —องก์ที่สอง—อาจนับว่าเป็นการคลี่ปมของปริศนาห้องปิดตาย (ซึ่งมีเบาะแสที่ทิ้งไว้ในตอนต้น ผู้เขียนได้เล่นกับผู้อ่านอย่างยุติธรรม) แต่ทว่าก็ไม่ได้ไขปัญหาในประเด็นที่ใหญ่กว่านั้น, นั่นคือธรรมชาติของสงครามเปลี่ยนเวลา
เกรตาเป็นผู้เล่าที่ค่อนข้างไม่น่าเชื่อถือ ผีที่มีศีลธรรม (เธออธิบายถึงตัวเองในประโยคที่สองว่า “วัยยี่สิบเก้าและเป็นสาวปาร์ตี้”) เดฟ ชายที่เธอรักถูกฆ่าระหว่างที่ต่อสู้ในสงครามกับฟรังโก ก่อนที่เธอจะตายและถูกเกณฑ์เข้าสงครามมหกาล ตอนนี้เธอตกหลุมรักอีริคทหารนาซีซึ่งถูกสังหารที่นาร์วิค ในปีค.ศ.1940 ทว่าในช่วงเวลาที่แมงมุมสร้างขึ้นกลายเป็นผู้บัญชาการผู้โหดร้ายแห่งโตรอนโต แลดูเหมือนว่าเธอจะภูมิใจในตัวเขา ผู้กองซาดิสม์ของเธอ (ดังที่เธออธิบายต่อมา ‘เขาใช้หมัดดวลกับคนอื่น แต่ฉันทอดกายอยู่ใต้เขา’) หมอกแห่งศีลธรรมของเธอ หมอกที่มีแอลกอฮอล์ และศีลธรรมของตัวละครอื่นๆ อีกหลายตัวเป็นส่วนหนึ่งของหมอกขนาดใหญ่ของเรื่องซึ่งสร้างเสริมพลังให้กับเรื่องราว
ในทุกสงครามทหารกำลังต่อสู้กับสมรภูมิที่พวกเขาไม่เข้าใจเหตุผล ที่พวกเขาไม่เคยได้เห็นผลลัพธ์ ทว่าสงครามครั้งนี้ทหารมองเห็นผลของมันข้ามกาลเวลา ความโหดร้ายที่เกิดขึ้นจากเหตุผลที่ไม่เคยถูกอธิบาย อดีตและอนาคตมีการเปลี่ยนแปลง ทำให้สมรภูมิอาจมีขึ้นและมีขึ้นใหม่ได้อีกครั้ง ไม่มีใครเชื่อว่าตัวเองกำลังต่อสู้ให้กับฝ่ายที่ถูกต้อง— พวกเขาเพียงเป็นหนี้ต่อฝ่ายที่นำพวกเขากลับมาจากความตายเพื่อต่อสู้ แต่ไม่มีความรู้สึกว่าพวกเขากำลังต่อสู้เพื่อการต่อสู้ที่ยุติธรรม ดังที่เราได้เรียนรู้ว่าพวกเขาไม่มีแนวคิดว่าที่จริงแล้วใครหรืออะไรคือพวกแมงมุมหรือพวกอรพิษ และสิ่งที่พวกมันต้องการในท้ายที่สุด
ทั้งเกรตาและลิลี่ ต่างเปลี่ยนไปในระหว่างที่เรื่องดำเนินไป ลิลี่ได้สิ่งที่เธอต้องการและสูญเสียมันไป ในขณะที่เกรตาช่วยพวกเขาทั้งหมดไว้ภายใต้สภาวการณ์ที่ไร้ซึ่งความไว้ใจกันแต่เธอก็ได้รับเพียงความไม่ไว้วางใจกลับคืน กระนั้นเธอก็ได้รับสิ่งที่งดงามจากมนุษย์ต่างดาวที่สูญพันธุ์ไปนาน จากความหวังที่ว่าสงครามอาจเป็นอย่างอื่น เป็นแรงผลักดันในการวิวัฒนาการเพื่อสร้างสิ่งมีชีวิตที่อยู่เหนือกาลเวลา
มหกาลโกลาหล เป็นเรื่องราวที่มีความซับซ้อนอย่างมากซึ่งเป็นเรื่องแปลกสำหรับนิยายวิทยาศาสตร์ในยุคนั้น มันเป็นนิยายวิทยาศาสตร์ที่ประสบความสำเร็จมากที่สุดของลีเบอร์: มันมีสัตว์ประหลาดมากมายตามแบบของลีเบอร์—มีทั้งเชคสเปียร์และโรงละคร อัตลักษณ์อื่น โรคพิษสุราเรื้อรังและทำร้ายตัวเอง เยอรมันนีและกาลเวลา เรื่องราวนั้นสนุกสนาน ขบขัน ฉลาด การเล่นเรื่องในสเกลใหญ่บนเวทีเล็กๆ ดังนั้นจึงไม่น่าแปลกใจเลยที่มันควรได้รับรางวัลฮูโกสำหรับนวนิยายยอดเยี่ยม ในปีค.ศ. 1958 หรืออาจจะกระทั่งห้าสิบปีต่อมา
[1] Star Dust, สตาร์ดัสท์, กานต์ศิริ โรจนสุวรรณ, สำนักพิมพ์เวิร์ด วอนเดอร์, มีนาคม 2557.
[2] American Gods, อเมริกัน ก็อดส์, วรรธนา วงษ์ฉัตร, สำนักพิมพ์เวิร์ด วอนเดอร์, ตุลาคม 2558.
[3] Coraline, คอรัลไลน์, ลมตะวัน, สำนักพิมพ์เวิร์ด วอนเดอร์, กันยายน 2559.
[4] The Graveyard Book, ผจญภัยในสุสาน, ลมตะวัน, สำนักพิมพ์เพิร์ล พับลิชชิ่ง, พิมพ์ครั้งแรก, กันยายน 2552
[5] The Place, สำนวนแปลในเล่มนี้ขอใช้คำว่า “โรงละครฝัน”
[6] The Void, สภาวะอันไร้ซึ่งทุกสิ่งแม้แต่กาลเวลาที่อยู่รอบๆ The Place สำนวนแปลในเล่มนี้ขอใช้คำว่า “สุญญกาล”
จากเรื่อง “BLANK!” ของ Issac Asimov
The Dispossessed หรือในชื่อฉบับแปลภาษาไทยว่า “ผู้ครองฟ้า” ได้รับการยกย่องว่าเป็นแนวทางใหม่ในการเขียนวรรณกรรมโลกยูโทเปีย แต่เมื่อเราอ่านบทตามที่ปรากฏในหนังสือ: “An Ambiguous Utopia” ซึ่งวิเคราะห์ไว้ว่า เลอ กวิน ไม่ได้นำเสนออย่างตรงไปตรงมาถึงสังคมต่าง ๆ ที่ปรากฎอยู่ในนวนิยายของเธอ แต่กลับมักจะบรรยายไว้ด้วยอย่างคลุมเครือ และละเอียดอ่อน ด้วยสำนวนที่ละมุนละไม ซึ่งไม่ต้องสงสัยเลยว่านั่นเป็นสิ่งที่ยอดเยี่ยมประการหนึ่งที่ทำให้เธอเป็นสุดยอดนักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์คนหนึ่ง
Fiction Factory 